Bangunan kang megah
Ayem, endah lan asri
Nambahi bungah atiku
Nambahi semangat siswa siswine
Golek ilmu kanggo mbesukke
Saben dino aku ngrungokke piwulange guru
Ora tau mbadal yen dituturi
Merga aku ngerti yen guru iku digugu lan ditiru
Tambah dina tambah marem atiku
Sekolah menyang SMP
Sing tambah maju prestasine
3. Tawakal Marang Gusti
Karya: Dian Yustika
Ing sepine wanci
Kakdelok rasa rasaning kawedenku
Marang panjenengan
Ati lara tanpa upama
Gawe maksiat lan dosa
Sarta lalakon kang ala
Lelakon kang tanpa suba sita
Marang wong liya lan sepepadhan
Duh Gusti
Ing rodane wektu
Nalika tengah wengi
Kula ngunjukkaken dedonga marang Gusti
Ingkang murba ing dumadi
Gusti paringana kawelasanMu
Kanggo nuntun aku eling marang agama
Agama kang dadi ageming aji
Agama kang bisa dadi gegamaning ati’
Eling marang sakkabehing polahku
4. Tresna
Tresna kuwi sepele
Tresna kuwi ya kowe karo aku
Tresnamu kaya surya
Nanging ya kaya samudra
Tresnamu bisa nekakake mega
Nanging saiki tresnamu kaya dahana
Awit aku mbok tinggalna
Langit data peteng
Ora ana candra apa maneh kartika
Atiku kaya bawana sing lemahe nela-nela
Maruta, kandhakna yen aku isih tresna
5. Carita Kutha Ngayogyakarta
Karya: Eko Wahyu Nugroho
Kababar sawijining carita
Carita Kutha Ngayogyakarta
Ngayogyakarta Hadiningrat kang kaloka
Kaloka endah sugih budaya
Grapyak sumanak wargane
Alus luhur bebudene
Prasaja tumindake
Gandhes luwes lan pantes agemane
Kabeh sarwa ginambar wela-wela
Gawe bungah para tamu wisata
Nalika ngancik Ngayogyakarta
Papan ayem tentrem karta raharja
6. Kebudayaan Jawa
Zaman saiki kabeh wis padha lali
Lali karo kabudayan Jawi
Kabudayan kang mbiyen diuri-uri
Saiki rangerti mbuh nangendi
Wayang, jathilan, krama alus nangdi saiki
Kabeh podho ora peduli
Kabudayan jawi wis ilang saking bumi
Bocah saiki mung isoh dolan wira-wiri
Dangdutan wayah bengi
Kelingan zaman saiki
Mung agawe nangis lan loro ati
Ayo para bocah-bocah
Agawe kabudayan jawi dadi lestari
Kanggo merdekaake negeri iki
7. Ibuku
Karya: Alfia Nisa Arahma
Ibu...
Sapa kang bisa ngerti aku
Kajaba ibuku
Saben dina saben wektu
Ibu tansah ndidik awakku
Saben ibu duka marang aku
Lara tenan rasane atiku
Ibu...
Aku njaluk restu
Supaya anggonku sinau
Bisa migunani kanggo masa depanku
Ibu...
Au tresna marang ibu
Tanpa ibu aku dudu sapa-sapa
Amarga ibu aku ana ning donya
Maturnuwun ibu
Aku tresna ibu
8. Endahe Alam
Yen mandheng alam iki
Pikiran susah dadi endah
Anggugah semangat urip kanggo jiwa iki
Ati pun dadi sumringah lan bungah
Yen ndelenguwit ijo royo-royo
Awujud ciptaan sing kuasa
Lan kesucian sinar surya
Kanggo pandange duniya iki
Puji syukur marang Gusti Allah
Marang keindahan isi bumi
Sing kudu dijaga lan dilestarikne
Tanpa ngilangake keindahane
9. Ngejaman
Oleh: Purwadmadi
Jam
gumingsiré kala
dhedhongkèl mangsa lumuh cidra
sengkala tidha ngresepi dina
Jam
panjiret lena
wanciné lingsir sakèhing langsir
pasang brahala rakit walat cintraka
gèsèh gesahing lampah Sang Murwakala
Ngejaman seksi jaman
Yogya kang gumléwang ngetus ampas panandhang
kangslupan watak sabrang
awak-awak adus tirta sumuk sumeng angleng rata
nitik laku lampah cidra
(Ngayogyakarta, Februari 2020)
10. Basa Tanpa Ukara
Karya: Dwi Winarno
Tan perlu ukara ngambra
Kanggo lare kang nerak subasita
Tumindak kurang trep, luput keladuk saru
Sangarep tamu, sesepuh utawa pangarsa praja
Ulat lan sorot netra kanggo ngelikake
Tanpa lingsem kanggone lare
Krasa lan banjur rumangsa
Metani luputingsun,
Banjur kudu kepiye
Kanthi tlaten paring wewarah uga tuladha
Iki pinangka gambaran nyata
Adab budaya adiluhung kang kudu kajaga
11. Korupsi
Karya: Budi Susanto
Korupsi,
kuwi jalaran ora resiking ati
kang bisa ngrusak nagara
amarga kuwi korupsi kudu dibrantas
Moral kang bejad,
para pejabat tinggi
kuwi bisa dadi tandha
rusaking nagara
Ing kono kene
korupsi kaya wis dadi budaya
budaya kang ala mungguhing bangsa iki
12. Kahanan Jaman Saiki
Karya: Dewi Nurhidayati
Kahanan jaman saya ndrawasi
Bener kaanggep luput
Luput kaanggep bener
Aku tansah nggedumel
Para pemimpin kang kedah tinulad
Malah nerak angger-angger
Tumidak congkrah lan daksiya
Pranatan kawedhar
Ndadekake pawangon asor
Sangsaya kalindhih kajanan anyekik
Kahelis putering jaman
13. Sun Gegurit
Kaanan jaman saiki
Sipat pemudha-pemudhi
Srawunge saya ndadi
Raket wewekane sepi
Tan kadi duk jaman nguni
Srawung sarwa ngati-ati
Yen manut wasiteng kuna
Priya srawung lan wanita
Gampang ketaman panggodha
Nerak ing laku susila
Temah darbe jeneng ala
Wusanane tibeng papa
14.Pak Tani
Pancen leluhur bebudenmu
Urip prasaja ora kesusu
Ana ing desa kang asri
Urip rukun dadi petani
Tanduran digulawenthah ngati-ati
Gotong royong iku wis mesthi
Asile dienteni wong sanagari
Ora lali syukur rina wengi
Bu Tani uga pola
Nyiapake dhaharan ana ing omah
Banjur digawa menyang sawah
Dhahar ing galengan kanthi bungah
15. Pemut
Karya: Biyung Amie
Jeng,
Sumenekna penggalihmu ing jembare rasa darana
Aywa kongsi kentir ing ilining bena bang ludira
Nepi ing gisik dolanan othak-athik mathuke sanepa
Denwolak-walik kanthi waskitha werdi kang sanyata
Waspadakna, piji endi kang becik lan endi kang ala
Nulya gage gumregah sigra nuruta ilining tirta amerta
(Bawen, Ambarawa, Semarang)
Itulah 15 contoh geguritan bahasa Jawa singkat yang bisa dijadikan referensi bacaan agar lebih paham tentang karya sastra ini.